wyobrażać sobie
  • niczego sobie

    15.01.2024
    15.01.2024

    Skąd wziął się zwrot „niczego sobie”?

    Przykład użycia: Kiedy mi o nim opowiadałaś, wyobrażałam sobie paskudnego brzydala, ale jest niczego sobie!

    Czy jest on skróceniem jakiegoś dłuższego wyrażenia? Czy jest on powiązany z konstrukcją „nic sobie z czegoś nie robić”?

  • Przedstawmy sobie park

    13.06.2021
    13.06.2021

    Dzień dobry!

    Przygodach dobrego wojaka Szwejka jest zdanie  Przedstawmy sobie park przy placu Karola... . Po niemiecku przedstawiać i wyobrażać to to samo słowo. Czy tutaj język niemiecki wpłynął na czeski, a potem zostało to przetłumaczone, czy po polsku przedstawiać znaczyło kiedyś 'wyobrażać'? 

     Pozdrawiam Marcin Nowak

  • się
    21.02.2002
    21.02.2002
    Czy przy zbiegu dwóch czasowników zwrotnych można powtórzyć słowo się, np. „Nie da się ustosunkować się”, „Ośmielam się nie zgodzić się”. W tych przykładach unikamy powtórzenia i mówimy: „Nie da się ustosunkować”, „Ośmielam się nie zgodzić”. Jednak w niektórych sytuacjach niepowtórzenie się może prowadzić do nieprecyzji, np. kiedy słyszymy „Zdecydowałem się dobrze prowadzić”, to nie wiemy, czy mówiącemu chodziło o prowadzenie czegoś (np. samochodu), czy o prowadzenie się.
    I drugie pytanie: jak zachowuje się się w gerundiach? W „Innym słowniku języka polskiego PWN” przy słowie konduita podano synonim prowadzenie. Czy forma prowadzenie się jest błędna? Znów ta sama wątpliwość: kiedy słyszę: „Jej prowadzenie pozostawia wiele do życzenia”, od razu myślę o prowadzeniu samochodu, prowadzeniu w klasyfikacji, ale nie o prowadzeniu się.

    Dziękuję i pozdrawiam,
    Jerzy Buczek
  • Poprawność niektórych konstrukcji składniowych z bezokolicznikiem (np. pobiegli pomóc, wrócił zamknąć dom, wybrali się odwiedzić wujka itp.)

    30.07.2021
    30.07.2021

    Dzień dobry.

    Jestem ciekawa poprawności zbitek typu: wybrali się odwiedzić, poszli zrobić, iść pomagać, wrócił zmienić buty itd.

    Kiedyś wyczytałam (chyba tutaj), że jest to bodajże rusycyzm, bo winno się wstawić by, gdy chodzi o język polski: wybrali się, by odwiedzić itd.

    Troszkę to dziwnie brzmi dla ucha przyzwyczajonego do tych pierwszych rozwiązań.

    Niestety nie mogę odnaleźć tej porady, a chciałam się upewnić, czy dobrze zapamiętałam, a jeśli tak, jaka reguła o tym mówi.

    Bardzo dziękuję.

  • Skąd się wziął gwizdek?
    12.11.2012
    12.11.2012
    Witam.
    Proszę o poradę w sprawie poprawności odpowiedzi dotyczącej wyrazu dźwiękonaśladowczego. Czy w zacytowanym fragmencie wiersza K. I. Gałczyńskiego: „to jest czajnik – prawda jaki śmieszny?/ z gwizdkiem” wyrazem dźwiękonaśladowczym jest wyraz gwizdek?
    Z góry dziękuję za pomoc… pasjonatka… języka ojczystego:)
    Pozdrawiam serdecznie
    Alicja Górska-Szwed
  • Kłopotliwy Murzyn

    16.12.2020
    31.01.2017

    Wprawdzie bardzo stary nie jestem (nieco ponad 30 lat), więc może zabrzmieć to trochę dziwnie, ale w czasach mojej młodości nie było niczego złego w określeniu Murzyn. Obecnie poprawność polityczna każe mówić Afroamerykanin lub osoba czarnoskóra, a Murzyn stał się określeniem obraźliwym.

    Proszę wyjaśnić genezę Murzyna, a także dlaczego obecnie to określenie jest „na cenzurowanym”, z czego wynika ta zmiana jego postrzegania.

  • Bógwico
    19.12.2015
    19.12.2015
    Czy wyraz bógwico można odmieniać jak zaimek co?
  • Ormowiec
    3.09.2016
    3.09.2016
    Szanowni Państwo,
    w pewnej dyskusji internetowej natknęłam się na rozmówcę, który nagminnie używa słowa ormowiec, odnosząc się do osób, które (jego zdaniem) nazbyt gorliwie zgłaszają policji czy też straży miejskiej łamanie drobnych przepisów. Czy można potraktować takie słownictwo jako obraźliwe?

    Z góry dziękuję za odpowiedź,
    Dominika
  • 90.B.4
    26.09.2012
    26.09.2012
    Wstęp do SO PWN (90.B.4):
    Powiedziała, że ma nas dość i obróciwszy się na pięcie, wyszła.
    Powiedziała, że ma nas dość i, obróciwszy się na pięcie, wyszła.

    Czy w obu przykładach nie brakuje obowiązkowego przecinka po zdaniu podrzędnym? Przeróbmy nieco te przykłady:
    Powiedziała, aby się odwróciła, i wyszła. (= Odwróć się, wychodzę!)
    Powiedziała, aby się odwróciła i wyszła. (= W tył zwrot i wynocha!)

    Nie wyobrażam sobie braku przecinka w pierwszym z nich.
  • O nazwie jagody goji
    31.01.2017
    31.01.2017
    Szanowni Państwo,
    popularnym składnikiem spożywczym stały się ostatnio owoce Goji (lub jagody Goji). Mam wątpliwości w związku z pisownią tego wyrażenia, nie notowanego przez słownik. Zazwyczaj spotykam taką formę, jaką podałem. Wydaje mi się, że po pierwsze wyraz goja powinien być pisany od małej litery, po drugie odmieniany jako goi, nie goji. Proszę o rozwianie moich wątpliwości.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego